Đại Phong Tử – Hydnocarpus Anthelminthicus, Achariaceae

Tên khác: Chùm bao lớn.

Tên khoa học: Hydnocarpus anthelminthicus  Pierre ex Laness, Achariaceae (họ Chùm bao).

Mô tả cây: Cây gỗ to, cao từ 10-30 m. Lá dài hình mác, hai đầu hơi nhọn. Hoa nhỏ, mọc thành chùm. Quả tròn, màu nâu nhạt, bề ngoài thô nhám, to như quả quít, trong chứa 30-40 hạt.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Hạt (Semen Hydnocarpi althelminticae). Thu hái khi quả chín, lấy hạt, phơi hay sấy khô. Dầu Đại phong tử (Oleum Hydnocarpi). Ép từ hạt.

Thành phần hóa học: Các acid béo cyclopentenoid (anthelminthicins A–C), các flavonolignan (anthelminthicol A, isohydnocarpin, hydnocarpin D, hydnocarpin, sinaiticin). Ngoài ra còn có triterpen, flavonoid. Dầu béo có thành phần chính là acid hydnocarpic (67%), acid chaulmoogric (8%) và ethyl chaulmograt . Ngoài ra còn có acid alepric, acid alprestic, acid alprylic, acid aleprolic,… và các sterol (24-methylencycloartenol, campesterol)

Công dụng và cách dùng: Dầu dùng chữa hủi, lao da và một số bệnh ngoài da khác.

Ghi chú: Dầu có độc tính cao. Một số cây khác cùng họ như Hydnocarpus saigonensis Pierre (Chùm bao nhỏ), Hydnocarpus wrightiana Blume, Gynocardia odorata R. Br. cũng được dùng.