Trượt Đốt Sống: Nguyên Nhân, Phân Độ Và Dấu Hiệu

Trượt đốt sống dù không đe dọa trực tiếp tới tính mạng nhưng bệnh lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống. Người bệnh cần điều trị sớm, tránh chủ quan, xem nhẹ các triệu chứng bệnh.

Trượt đốt sống là gì?

Trượt đốt sống là trượt đốt sống thắt lưng liên quan đến đốt sống bên dưới nó. Trượt ra trước (trượt đốt sống ra trước) thường gặp hơn trượt sau (trượt đốt sống ra sau). Trượt đốt sống có nhiều nguyên nhân. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cột sống và thường gặp nhất ở vùng thắt lưng và cổ. Trượt đốt sống thắt lưng có thể không có triệu chứng hoặc gây đau khi đi lại hoặc khi đứng trong thời gian dài. Điều trị theo triệu chứng và bao gồm vật lý trị liệu kèm theo ổn định thắt lưng.

Nguyên nhân gây trượt đốt sống

Tình trạng trượt của đốt sống thường xảy ra ở những vị trí L3-L4, L4-L5, hoặc thường gặp nhất là L5-S1. Những nguyên nhân phổ biến gây trượt đốt sống gồm:

Loại I (bẩm sinh)

Tình trạng này xảy ra khi cột sống của thai nhi không hình thành như bình thường trước khi sinh. Các đốt sống bị lệch, làm tăng nguy cơ trượt đốt sống trong hoạt động thường ngày sau này của người bệnh.

Loại II (ở eo)

Đốt sống bị trượt do một khiếm khuyết ở eo (gai đốt sống) gây ra. Trượt loại II thường xảy ra ở thanh thiếu niên hoặc thanh niên là vận động viên và những người bị chấn thương rất nhẹ; nguyên nhân do sự suy yếu của các thành phần sau cột sống bởi khiếm khuyết bẩm sinh mỏm gai (khuyết eo đốt sống). Ở hầu hết các bệnh nhân trẻ tuổi, khiếm khuyết là kết quả của một chấn thương do sử dụng quá mức hoặc gãy xương do áp lực với mức L5 là mức phổ biến nhất.

Loại III (thoái hóa)

Trượt đốt sống do thoái hóa khớp xảy ra đồng thời với viêm xương khớp. Bệnh lý có thể xảy ra ở những người bệnh trên 60 tuổi và bị viêm xương khớp. Tỷ lệ nữ giới mắc phải tình trạng này cao gấp 6 lần so với nam giới.

Đốt sống bị trượt do khuyết eo hay do thoái hóa là phổ biến nhất.

Loại IV (chấn thương)

Do gãy xương, trật khớp hoặc chấn thương khác gây trật đốt sống.

Loại V (bệnh lý)

Do nhiễm trùng, ung thư hoặc các bất thường về xương khác.

Dấu hiệu đốt sống lưng bị lệch

Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường không có triệu chứng hay chỉ gặp các cơn đau lưng thoáng qua.

Trong giai đoạn đau thắt lưng, người bệnh bị đau lưng nhiều, đau khi đi, đứng lâu, cúi ngửa cột sống. Sau đó, cơn đau lan xuống đến mông, đùi, cẳng chân và bàn chân, đôi khi đi kèm tê, đau tăng lên khi ho và hắt hơi.

Triệu chứng đau tăng khi cột sống phải chịu lực, thuyên giảm khi người bệnh nằm nghỉ. Thêm vào đó, người bệnh gặp nhiều khó khăn khi chuyển đổi tư thế từ ngồi sang đứng lên. Một số trường hợp có thể cảm nhận được sự trượt của đốt sống khi cúi hoặc ngửa.

Trong giai đoạn nặng, người bệnh thay đổi tư thế và dáng đi, xuất hiện triệu chứng co cứng cơ ở thắt lưng và căng cơ tại mặt trong đùi, đi hơi khom lưng về trước, có thể kèm theo vẹo cột sống sang một bên.

Lâu dần, người bệnh sẽ bị đau cột sống thắt lưng mạn tính từng đợt, đau theo cơn. Tần suất cơn đau xuất hiện dày đặc hơn. Khi người bệnh dùng áo nẹp cột sống, các triệu chứng sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Khi thăm khám ở tư thế đứng, người bệnh có những dấu hiệu cong vẹo cột sống hay khi ưỡn quá mức sẽ giúp người bệnh đỡ đau. Đây là các dấu hiệu đặc trưng, có ý nghĩa trong chẩn đoán bệnh trượt đốt sống.

Ngoài ra, người bệnh sẽ có dấu hiệu đau cách hồi hay đau khi di chuyển, phải ngừng lại, hết đau mới đi tiếp; kết hợp với những triệu chứng tê bì, căng đau ở cả hai chân khi đi lại. Triệu chứng này không xuất hiện khi người bệnh đạp xe. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán phân biệt với bệnh thoát vị đĩa đệm.

Phân độ trượt đốt sống

Trượt đốt sống phân độ theo tỷ lệ phần trăm của chiều ngang đốt sống lệch ra trên đốt sống liền kề:

• Giai đoạn I: Trượt 0 đến 25%
• Giai đoạn II: Trượt 25 đến 50%
• Giai đoạn III: Trượt 50 đến 75%
• Giai đoạn IV: Trượt 75 đến 100%

Trượt đốt sống thấy rõ trên phim X-quang cột sống thắt lưng. Chẩn đoán giai đoạn thường trên phim chụp nghiêng. Các chế độ xem uốn cong và mở rộng có thể được thực hiện để kiểm tra xem có tăng góc hoặc chuyển động về phía trước hay không.

Thoái hóa đốt sống từ nhẹ đến trung bình (phản danh sách của≤ 50%), trượt đốt sống, đặc biệt ở người trẻ, có thể ít hoặc không đau. Trượt đốt sống có thể dẫn tới hẹp ống sống. Trượt đốt sống thường ổn định theo thời gian (tức là vĩnh viễn và có giới hạn về mức độ).

Điều trị giãn đốt sống thường là điều trị triệu chứng. Vật lý trị liệu với bài tập ổn định thắt lưng có thể hữu ích.

Biện pháp phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ bị trượt đốt sống, bạn cần lưu ý:

• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt cho cơ lưng và cơ bụng.
• Luôn kiểm soát tốt cân nặng vì thừa cân, béo phì sẽ làm tăng thêm áp lực cho lưng.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ các dưỡng chất để nuôi dưỡng xương chắc khỏe.

Trượt đốt sống có thể khiến người bệnh bị đau lưng, khó đi lại, thậm chí dẫn tới tê liệt vĩnh viễn hai chân, đại tiểu tiện không tự chủ… nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời. Vì thế, khi xuất hiện những triệu chứng trượt đốt, người bệnh nên đi tới cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Nguồn: Tổng hợp

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Y DƯỢC QUANG MINH

• Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hoà, Hà Nội
• Điện thoại: 0869 111 269
• Email: DongYDuocQuangMinh@gmail.com
• Website: DongYQuangMinh.vn