Quy Tỳ Thang – Phương Thuốc Cổ 1000 Năm Tuổi

Quy Tỳ Thang là bài thuốc cổ phương đã tồn tại gần 1.000 năm, bài thuốc điều trị được nhiều chứng bệnh thuộc 2 tạng tâm và tỳ, vừa bổ thận vừa điều chỉnh những rối loạn về tim mạch.

Quy Tỳ Thang do Danh y Nghiêm Dụng Hòa (đời Tống, Trung Quốc) lập phương, viết trong sách Tế sinh Phương. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác cho rằng: “Bài Quy Tỳ Thang có đủ các vị thuốc bồi bổ để: dương sinh, âm trưởng, tùy cơ biến hóa, trị được mọi chứng bệnh rất hiệu nghiệm”.

Nguồn gốc bài thuốc Quy Tỳ Thang

Quy Tỳ Thang ra đời từ thời đại nhà Tống (Trung Quốc) được biết đến lần đầu trong cuốn “Tế Sinh Phương“. Quy Tỳ Thang bao gồm các vị thuốc nhân sâm, hoàng kỳ, bạch truật, phục linh, long nhãn nhục, toan táo nhân,… với tên gọi đầu tiên là Tế Sinh Thận Khí Hoàn.

Sau đó đến thời kỳ nhà Minh, viện trưởng thái y viện là Nhậm thái y mới cải tiến, gia thêm 2 vị thuốc là đương quy và viễn chí, đồng thời đổi tên bài thuốc thành Quy Tỳ Thang. Thay đổi này đưa bài thuốc từ tác dụng Kiện tỳ bổ thận thành một bài thuốc chuyên về Kiện tỳ, ích khí, dưỡng huyết, an thần.

Thành phần của bài thuốc Quy Tỳ Thang

• Táo nhân (sao đen) 12g
• Nhân sâm: 12g
• Bạch truật (sao vàng): 12g
• Chích hoàng kỳ: 12g
• Đương quy: 12g
• Long nhãn: 12g
• Mộc hương: 8g
• Phục thần: 12g
• Viễn chí: 12g
• Chích cam thảo: 8g
• Đại táo: 5 trái

Tác dụng của bài thuốc Quy Tỳ Thang

Công năng:

Ích khí bổ huyết, kiện tỳ dưỡng tâm.

Chủ trị:

– Chứng tâm tỳ khí huyết lưỡng hư, biểu hiện: hồi hộp trống ngực, tim đập nhanh, mất ngủ, hay quên, hay ra mồ hôi trộm, người mệt mỏi, ăn uống kém, sắc mặt kém tươi nhuận, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch tế nhược.

– Ngoài ra, Quy Tỳ Thang còn điều trị chứng tỳ hư không khống chế được huyết dịch dẫn đến huyết dịch thoát ra khỏi lòng mạch, cụ thể là triệu chứng đại tiện ra máu, ban xuất huyết dưới da, băng huyết, kinh nguyệt đến sớm, kinh nguyệt lượng nhiều sắc nhợt hoặc rong kinh, chất lưỡi nhợt, mạch vi nhược.

Giải thích phương thuốc Quy Tỳ Thang

• Nhân sâm có tác dụng “bổ ngũ tạng, an tinh thần, định hồn phách” để bổ khí sinh huyết, dưỡng tâm ích tỳ.
• Long nhãn bổ ích tâm tỳ, dưỡng huyết an thần.
• Hoàng kỳ, bạch truật giúp nhân sâm ích khí kiện tỳ.
• Đương quy giúp long nhãn dưỡng huyết bổ tâm.
• Phục thần, viễn chí, táo nhân để ninh tâm, an thần.
• Mộc hương để lý khí tĩnh tỳ, phối hợp với thuốc bổ khí dưỡng huyết làm cho bổ mà không nê trệ ở vị.
• Cam thảo ích khí bổ trung, điều hòa các vị thuốc.

Bài thuốc chủ yếu dùng vị ngọt ấm ích khí, bổ trợ các vị dưỡng huyết, an thần, lý khí. Tâm tỳ đồng trị nên trọng dụng bổ tỳ, khí huyết cùng bổ nên trọng dụng ích khí. Tỳ khí vượng thịnh thì huyết có nơi sinh, huyết có nơi nhiếp; huyết mạch sung túc thì thần có nơi trú ngụ, huyết có nơi để quy tụ. Cho nên bài thuốc này được gọi là bài “Quy Tỳ Thang”.

Về bản chất, theo quan niệm của y học cổ truyền, Quy Tỳ Thang không dùng cố định cho một bệnh lý cụ thể nào. Đối với những người thể trạng bệnh lý thuộc chứng tâm tỳ lưỡng hư, khí huyết không đầy đủ thì đều có thể gia giảm để dùng.

Ứng dụng lâm sàng của bài thuốc Quy Tỳ Thang

Quy Tỳ Thang là một bài thuốc kinh điển có tác dụng ích khí dưỡng huyết, bài thuốc cổ phương này ứng dụng ở nhiều chuyên khoa lâm sàng khác nhau:

• Loét dạ dày – tá tràng, hội chứng ruột kích thích trong chuyên khoa tiêu hoá.
• Tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim trong chuyên khoa tim mạch.
• Kinh nguyệt không đều, viêm nhiễm phụ khoa, vô sinh hiếm muộn,… trong chuyên khoa phụ sản.
• Ban xuất huyết giảm tiểu cầu nguyên phát, thiếu máu trong chuyên khoa huyết học.
• Xuất tinh sớm, suy nhược sinh dục sớm ở nam trong chuyên nghành nam khoa.
• Đặc biệt trong chuyên khoa tâm thần kinh, Quy Tỳ Thang được ứng dụng rất rộng, đối với các bệnh lý như rối loạn lo âu, trầm cảm, mất ngủ, tiền đình.

Nguồn: Tổng hợp

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Y DƯỢC QUANG MINH

• Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hoà, Hà Nội
• Điện thoại: 0869 111 269
• Email: DongYDuocQuangMinh@gmail.com
• Website: DongYQuangMinh.vn