Bát lý mạch, Mạch học
Mạch Hoãn
Th9
Hoãn là hòa hoãn. Vệ khí hòa gọi là Hoãn.
Âm mạch và dương mạch điều hòa gọi là Hoãn. Ấn tay thấy mạch vẫn y nguyên gọi là Hoãn.
Hình tượng
Mạch Hoãn, 1 hơi thở 4 chí, như sợi tơ ở dưới tay, không cấp bách, qua lại thong thả, khoan hòa, đều đặn, số mạch đập không thay đổi mấy. Hoãn qua lại cũng chậm, nhanh hơn Trì một ít. Mạch Hoãn thuộc loại tần số trung bình từ 60-80 lần/phút.
Hình vẽ biểu thị mạch hoãn
– Sách ‘Mạch Chẩn’ ghi hình vẽ mạch Hoãn như sau:
Nguyên nhân
Tỳ thuộc thổ mà chủ thấp, khí cơ bị thấp tà mà khốn đốn vì vậy thấy mạch Hoãn. Do khí cơ bị thấp tà dính lại gây nên. Tỳ Vị hư yếu, mà Tỳ Vị là nguồn của khí huyết, khí huyết bất túc, không vận hành được, kết lại gây nên mạch Hoãn, Khí huyết đều hư vì vậy mạch đến thong thả [Hoãn].
Chủ bệnh
Mạch ở bộ xích và thốn mà đều và Hoãn thì bệnh ở quyết âm.
Thái Dương bệnh, mạch bộ thốn Hoãn, bộ quan Phù, bộ xích Thực, phát sốt, ra mồ hôi sợ lạnh, không nôn mửa, chỉ thấy mạch Vi, Hoãn, đầy tức, đó là do thầy thuốc sử dụng phép Hạ gây ra.
Thương Hàn, mạch Phù Hoãn, bì phu mất cảm giác là phong hàn ở cơ nhục, Mạch bộ quan Hoãn, biếng ăn là do vị khí không điều hòa, Tỳ khí không đủ. Mạch bộ xích Hoãn thì chân yếu, tiểu tiện không thông.
Mạch thốn khẩu Hoãn, bì phu mất cảm giác là phong hàn ở cơ nhục, Mạch Hoãn là hư, Mạch Hoãn là nhiệt nhiều.
Mạch Hoãn là phong, là hư, là tý, là yếu, là đau, ở trên là gáy cứng, ở dưới là chân yếu. Mạch bộ thốn bên trái Hoãn là tâm khí không đủ, hồi hộp, hay quên, gáy và lưng đau cấp.
– Mạch bộ quan (trái) Hoãn là phong hư, chóng mặt, khí kết ở bụng sườn.
– Mạch bộ xích (trái) Hoãn là Thận hư hàn, tiểu khó, kinh nguyệt ra nhiều.
– Mạch bộ thốn (phải) Hoãn là Phế khí phù lên, thở ngắn.
– Mạch bộ quan (phải) Hoãn là Vị khí hư yếu.
– Mạch bộ xích (phải) Hoãn là chân lạnh yếu, phong bí, khí trệ.
Mạch Hoãn là phần vinh (huyết) bị suy mà phần vệ (khí) lại dư, là phong hoặc thấp hoặc Tỳ hư, trên là gáy cứng đau, dưới là chân tê bại.
Mạch Hoãn chủ về phong thấp, trúng phong, đau nhức, hoa mắt, chóng mặt, hư nhức, ung nhọt, tiểu khó.
| Tả Thốn HOÃN – Tâm khí không đủ. | Hữu Thốn HOÃN – Thương phong. |
| Tả Quan HOÃN – Can hư. | Hữu Quan HOÃN – Tỳ thấp. |
| Tả Xích HOÃN – Âm hư. | Hữu Xích HOÃN – Dương suy. |
Kiêm mạch bệnh
- Mạch Hoãn mà Phù là thương phong ở phần biểu.
- Mạch Hoãn mà Trầm là thấp tý.
- Mạch Hoãn mà Hoạt là nóng ở trong.
- Mạch Hoãn mà Sáp là huyết hư.
- Mạch Hoãn mà Trầm, Tế, vô lực là dương hư.
Nguồn: Tổng hợp
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Y DƯỢC QUANG MINH
- Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hoà, Hà Nội
- Điện thoại: 0869 111 269
- Email: DongYDuocQuangMinh@gmail.com
- Website: DongYQuangMinh.vn
