Kim Anh – Rosa Laevigata Rosaceae

Tên khác: Hồng vụng, Hồng dại

Tên khoa học: Rosa laevigata Michx., Rosaceae (họ Hoa hồng)

Mô tả cây: Cây nhỏ, phân cành nhiều, mọc thành bụi leo hay trườn trên các cây bụi khác, dài 5-10 m hay hơn. Thân cành có gai cong. Lá kép mọc so le có 3 lá chét, mép khía răng nhọn, có lá kèm nhỏ. Hoa to, mọc riêng lẻ ở đầu cành, cánh rời màu trắng; nhị nhiều, bao phấn màu vàng. Quả giả to, hình trứng (do đế hoa lõm hình thành), có nhiều gai mảnh; khi chín có màu đỏ tươi hay nâu tía. Hạt (quả bế) nhiều, thon dẹt, màu vàng nâu.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Quả (Kim anh tử – Fructus Rosae laevigaltae), thu hái khi quả già, loại bỏ gai, bổ đôi bỏ hạt và lông trắng ở trong, phơi hoặc sấy khô.
Rễ và lá cũng được dùng.

Thành phần hóa học: Quả có các triterpenoid (ursolic, euscaphic và oleanolic, 2 α-methoxyursolic, acid 11 α-hydroxytormentic, acid tormentic 6-methoxy-β-glucopyranosyl este và stigmasta-3-α, 5-α-diol 3-O–β-D-glucopyranosid), flavonoid, tannin (leavigatin A-D), lignan, vitamin C (1,5 %), các acid hữu cơ và polysaccharid.

Công dụng và cách dùng: Trong y học hiện đại Kim anh là nguồn cung cấp vitamin C, dùng làm thuốc tăng cường sức đề kháng của cơ thể và cầm máu.
Trong y học cổ truyền, quả Kim anh chữa di tinh, bí tiểu, tiêu chảy lâu ngày, ho mãn tính, bệnh thận; chữa khí hư, bạch đới ở phụ nữ; di, mộng hay hoạt tinh ở nam giới…
Hiện nay, tại Trung quốc, quả Kim anh còn được sử dụng để ủ rượu, chiết xuất sắc tố, làm nước uống giải khát.

Ghi chú: Hạt Kim anh (thật ra là quả) có độc, không để sót lại trong khi chế biến.