Ba gạc – Rauvolfia tetraphylla, Apocynaceae

Tên khác: La phu mộc

Tên khoa học: Ba gạc thuộc họ Apocynaceae (họ Trúc đào),có nhiều loài Ba gạc được sử dụng làm thuốc như:

• Rauvolfia serpentina Benth. – Ba gạc Ấn Độ
• verticillata (Lour.) Baill. (R. cambodiana Pierre ex Pit.) – Ba gạc Việt Nam, Ba gạc lá to
• tetraphylla L. – Ba gạc Cuba, Ba gạc 4 lá
• vomitoria Afzel. – Ba gạc Châu Phi
• littoralis Rusby – Ba gạc lá nhỏ, Huỳnh cầm núi.

Mô tả cây: Cây thường là bụi nhỏ, vài loài có thể là cây mộc nhỡ, cao 1-1,5 m, trên thân có những nốt sần màu lục xám. Toàn cây có nhựa mủ. Lá thường mọc vòng 3 hay 4-5, phiến lá hình ngọn giáo, 6-11 × 1,5-3 cm, gốc thuôn, chóp nhọn. Hoa nhỏ hình ống, màu trắng, mọc thành xim hay dạng tán kép. Quả hình cầu, khi non màu xanh, khi chín màu đỏ tươi rồi chuyển dần sang tím đen.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Vỏ rễ và rễ (Cortex et Radix Rauvolfiae), quan trọng nhất là vỏ rễ vì chứa nhiều hoạt chất nhất. Thu hoạch vào mùa thu, đông, đào lấy rễ, cần chú ý bảo vệ lớp vỏ, sau đó rửa sạch, chặt thành từng đoạn nhỏ hay bóc lấy vỏ rễ, phơi khô. Vỏ thân cũng được sử dụng.

Thành phần hóa học: Alkaloid (reserpin, rescinamin, ajmalin, ajmalicin, yohimbin, papaverin, serpentin,…)

Công dụng và cách dùng: Ba gạc được dùng để bào chế các chế phẩm cao chiết toàn phần hoặc để chiết các alkaloid tinh khiết như reserpin, rescinamin, ajmalin, ajmalicin làm thuốc trị tăng huyết áp.

Theo Khoa Dược – Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh