Bổ Cốt Chi – Cullen Corylifolium, Fabaceae

Tên khác: Phá cố chỉ, hạt Đậu miêu

Tên khoa học: Cullen corylifolium (L.) Medik. (Psoralea corylifolia L.), Fabaceae (họ Đậu)

Mô tả cây: Cây thân thảo, mọc thành bụi, cao 0,5-1,5 m. Thân có lông. Lá đơn, mọc cách, gốc tròn, đầu nhọn, mép có khía răng, 4-9×3-6 cm; cuống lá dài, lá kèm hình liềm. Hoa màu hồng hoặc vàng tím nhạt, mọc thành bông dạng chùy ở nách lá và ngọn thân; lá bắc hình mũi mác, có lông. Quả hình thận, hơi dẹt; khi già mặt ngoài màu đen, nâu đen hoặc nâu xám,mang đài tồn tại.. Hạt hình thận có hai lá mầm, cây mầm trắng hay hơi vàng, có chất dầu. Mùa hoa tháng 7-8, mùa quả tháng 9-11.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Quả (Fructus Psoraleae) thu hoạch vào mùa thu, hái lấy cụm quả đã chín, phơi khô, tách lấy quả, loại bỏ cuống và tạp chất. Dược liệu có hình thận, hơi dẹt, 3-5×2-4 mm, dầy  khoảng 1,5 mm; mặt ngoài màu đen, nâu đen hoặc nâu xám, có vết nhăn và vân hình mạng lưới nhỏ; đỉnh tròn, tù, có núm nhỏ nhô lên; một bên mặt hơi lõm vào, có vết cuống quả ở một đầu; vỏ quả mỏng, khó tách rời hạt; chất cứng chắc, mùi thơm nhẹ, vị hơi đắng. Hạt có hai lá mầm, cây mầm trắng hay hơi vàng, có chất dầu. Dùng sống, sao, chích muối hoặc chích rượu.

Thành phần hóa học: Quả chứa coumarin (psoralen, isopsoralen, psoralidin, corylifolin, corylifolinin); flavonoid (bavachin, isobavachalcon, neobavaisoflavon, corylifolean, corylifolin, corylifolinin), tinh dầu.

Công dụng và cách dùng: Được dùng trị đau lưng, xương cốt nhức mỏi; người già đái són, tiêu chảy kéo dài, gầy yếu ra nhiều mồ hôi, thần kinh suy nhược, di tinh, liệt dương. Dùng ngoài trị bạch biển, bệnh mụn cơm, ngứa sần, rụng tóc.

Ghi chú: Người bị tiểu tiện ra máu, viêm đường tiết niệu, táo bón không nên dùng.