Thầy giỏi thuốc hay
Châu Bản Triều Nguyễn – Ngự Dược Nhật Ký: Nơi Lưu Giữ Hàng Ngàn Bài Thuốc Cổ Phương
Th8
Ngự Dược Nhật Ký – Châu Bản Triều Nguyễn là “báu vật” ghi chép lại các bài thuốc cổ phương, các dược liệu quý của Thái y viện Triều Nguyễn. Ngự Dược Nhật Ký được xem như một tài liệu quý của YHCT Việt Nam.
Châu Bản Triều Nguyễn – Ngự Dược Nhật Ký – Bí mật về cuộc sống, công việc, vinh nhục của Ngự y Triều Nguyễn
“Chữa bệnh cho Vua như chơi với hổ”, các Ngự y có thể đổi đời chỉ sau một đêm, thậm chí còn được ban thưởng cả mỹ nữ của Vua nhưng cũng có thể thân bại danh liệt chịu cảnh tù đày đến hết cuộc đời. Cuộc sống, công việc của các Ngự y dưới Cung Đình triều Nguyễn như thế nào, vinh nhục ra sao,… tất cả đều được sử sách ghi chép lại trong cuốn Ngự Dược Nhật Ký nằm trong Châu Bản Triều Nguyễn.
Châu Bản Triều Nguyễn là tập hợp toàn bộ các tài liệu, các văn bản hành chính của chiều Nguyễn – triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam từ khi Vua Gia Long lên ngôi cho đến khi Vua Bảo Đại thoái vị (1945).
Châu Bản Triều Nguyễn là nguồn sử liệu quan trọng, nó chứa đựng tất cả các thông tin trong mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, xã hội, giáo dục, an ninh quốc phòng, ngoại giao. Trong đó tiêu biểu phải kể đến cuốn Ngự Dược Nhật Ký.
Ngự Dược Nhật Ký là một cuốn sách được trích trong hệ thống Châu Bản Triều Nguyễn. Cuốn Ngự Dược Nhật Ký ghi chép lại tất cả các bài thuốc quý của Thái Y Viện cũng như công việc, cuộc sống, quá trình khám chữa bệnh và cả những vinh – nhục của các Ngự y dưới thời Cung Đình triều Nguyễn.
Cuốn Ngự Dược Nhật Ký hiện nay đã được công nhận là một di sản văn hóa phi vật thể đặc biệt quý hiếm và được xem là bảo vật quốc gia. Về mặt y dược, các bệnh án ngự chẩn, ngự trị cho nhà vua, bao gồm: Biện chứng luận trị, lập phương và dâng tiến ngự dược của Thái Y Viện có giá trị về mặt pháp lý nhất hiện nay. Nhiều bài thuốc hay, những phương thức chữa bệnh hiệu quả được ghi chép lại trong cuốn Ngự Dược Nhật Ký chính là tiền đề quan trọng để thế hệ ngày nay kế thừa, tiếp nối và phát triển nền Đông y hiện đại.
Theo những thông tin được ghi chép trong cuốn Ngự Dược Nhật Ký – Châu Bản Triều Nguyễn thì Thái Y Viện trong Cung Đình triều Nguyễn có chức năng chăm sóc sức khỏe chữa bệnh cho Vua, hoàng tộc và các quan đại thần trong triều. Thái Y Viện Triều Nguyễn cũng có tác dụng bắt mạch, kê đơn, nghiên cứu và bào chế thuốc men để phục phụ việc chữa trị bệnh cho những người trong hoàng cung và phòng chống dịch bệnh cho toàn kinh thành. Tất cả những người làm việc tại Thái Y Viện được gọi là Ngự y.
Khoảng cách giữa sự sống và cái chết của các Ngự y dưới thời Cung Đình triều Nguyễn vô cùng mong manh. Các Ngự y luôn phải giành giật sự sống từ tay tử thần, các ngự y trong cung đình chẳng khác nào những phạm nhân bị giam lỏng. Cuộc đời của các ngự y luôn gắn liền với vinh và nhục. Nếu chữa khỏi bệnh cho Vua thì vinh quang tột đỉnh, thậm chí còn được Vua thưởng cả mỹ nữ. Song ngược lại tính mạng khó bảo toàn và cả quãng đời còn lại là chuỗi ngày sống chẳng khác gì tù nhân nếu như không chữa khỏi bệnh. Cũng chính vì những áp lực liên quan đến tính mạng mà các Ngự y của Thái Y Viện triều Nguyễn đã nghiên cứu và cho ra đời rất nhiều bài thuốc chữa bệnh hiệu quả cao. Đây chính là tiền đề để ngày nay hậu thế kế thừa, nghiên cứu và tiếp tục phát huy những tinh hoa của YHCT để chăm sóc sức khỏe hiệu quả cho mọi người. Đồng thời gìn giữ những tinh hoa YHCT và nâng tầm giá trị nền YHCT Việt Nam trong thời hiện đại.
Những bài thuốc quý trong Ngự Dược Nhật Ký – Châu Bản Triều Nguyễn
Toa Quy Tỳ Hoàn Gia Giảm – chữa liệt dương hiệu quả
Theo bản gốc tờ Châu Bản triều Nguyễn lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ quốc gia 1. Ngày 26 tháng 12 năm Minh Mạng thứ 10 (1829) các Ngự y của Thái Y Viện Triều Nguyễn đã gia giảm, kê đơn và dâng lên Vua Minh Mạng thang Quy Tỳ Hoàn Gia Giảm. Sau khi nghiên cứu, phân tích, gia giảm và phát hiện ra toa thuốc phát hiện Quy Tỳ Hoàn Gia Giảm có tác dụng hiệu quả trong điều trị chứng liệt dương.
Toa thuốc Quy Tỳ Hoàn là kết quả của sự kế thừa và phát triển từ 2 thang Quy Tỳ Thang của Tế Sinh Phương năm 1253 và của Nghiêm Dụng Hòa đời Tống của Trung Quốc. Sau khi kế thừa và chắt lọc tinh hoa, các Ngự y của Thái Y Viện triều Nguyễn đã tiếp tục nghiên cứu và gia giảm phù hợp với tình trạng sức khỏe của nhà Vua.
Ngoài những mô tả công dụng chữa liệt dương hiệu quả được ghi trong tờ gốc Châu Bản triều Nguyễn. Công dụng chữa liệt dương vượt trội của thang Quy Tỳ Hoàn Gia Giảm còn được ghi chép rất tỉ mỉ và cụ thể trong một quyển sách y học bằng chữ Hán nằm trong tập Vân Khê Yếu Lục của tác giả danh y Nguyễn Địch do Thái Y Viện xuất bản vào năm Hàm Nghi thứ nhất.
Ngay ở phần mở đầu của cuốn sách, danh y Nguyễn Địch đã phân tích nguyên lý âm dương điều hòa trong việc điều trị các bệnh vô sinh ở nam giới như sau: Nam giới nếu muốn có con thì cần chú trọng đến điều dưỡng để tinh lực mạnh mẽ, phải biết kiềm chế các trạng thái cảm xúc vui, buồn, yêu, ghét, giận hờn. Tuyệt đối không để rối loạn chân khí. Cần để tâm yên tĩnh, giữ tinh thần sảng khoái. Nếu không phải thu nhiếp khí lực giữ vững tụ tại đan điền, đợi người nữ đến. Khi các mạch lạc đã thông, khí huyết cùng chảy đến thì tự nhiên ắt có con mà không phải nghi ngờ gì.
Theo Ngự y Nguyễn Địch hỏa ở tam tiêu, trong ngoài trên dưới đều thuận thì trăm thể đều mở ra, tinh dược sinh ra đều theo âm khí mà chảy thư sướng. Chính vì vậy ông đã đúc kết và chia thành 3 trường hợp mắc chứng liệt dương (dương nuy) như sau:
+ Trường hợp 1: Xảy ra ở những người mới kết hôn, tâm lý hoảng sợ quá độ dẫn đến chứng liệt dương chỉ cần dùng Quy tỳ thang gia giảm, chữa một tể là khỏi.
+ Trường hợp 2: Xảy ra với những người vừa mới nhập phòng, bị hoảng sợ khi giao hợp. Những trường hợp này dương vât có thể cương khi giao hợp nhưng không có lực và không hưng phấn được. Chẩn đoán mạch sẽ thấy chứng giao cấu thụ kinh, thương tổn ở thận. Đối với trường hợp này Ngự y sẽ chỉ định dùng Ký tế đan tẩm với rượu và dùng hàng ngày, chỉ 1 tể là khỏi.
+ Trường hợp 3: Là những người lính đánh trận, tù binh, những người bị nhiễm lạnh hoặc dầm nước quá lâu dẫn đến tổn thương dương vật dẫn đến tinh dịch lạnh, liệt dương. Với trường hợp này, Ngự y Nguyễn Địch đã dùng thang Thạc quẻ tân chế gia để điều trị và khỏi bệnh.
Dựa vào nguyên nhân, biểu hiện cũng như tình trạng liệt dương, Ngự y Nguyễn Địch đã gia giảm thành phần, liều lượng của toa Quy tỳ thang. Từ đó đem lại hiệu quả điều trị cao với cả 3 trường hợp.
Toa Ngự Phương Huyền Thoại – Bài thuốc Minh Mạng Thang Huyền Thoại
Bài thuốc Minh Mạng Thang phần lớn được kế thừa và phát triển từ 2 bài thuốc Độc Hoạt Ký Sinh Thang trong bộ Bị cấp Thiên kim yếu phương của Tôn Tư Mạo (601- 682) và Quy tỳ thang từ sách Tế sinh phương (1253) của Nghiêm Dụng Hòa, đời Tống (Trung Quốc), làm nòng cốt. Sau khi kế thừa và chắt lọc tinh hoa từ 2 bài thuốc trên, các Ngự y của Thái Y Viện tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm. Sau nhiều lần gia giảm thêm bớt các thành phần, liều lượng. Các Ngự y đã cho ra đời bài thuốc Minh Mạng Thang hay còn gọi là Toa Ngự Phương Huyền Thoại dâng lên Vua.
Vua Minh Mạng được biết đến là một ông vua ham mê tửu sắc, do đó sau khi lên ngôi sức khỏe ông rất yếu, vì vậy các quan ngự y phải cố gắng giúp ông lấy lại sức khỏe. Bài thuốc Minh Mạng Thang được các Thái y kê bao gồm 20 vị thuốc uống hàng ngày. Giai thoại về vua Minh Mạng cũng cho biết nhờ có bài thuốc này mà vua đã hạ sinh được 78 hoàng từ và 64 hoàng nữ.
Theo các ghi chép từ cuốn Ngự dược nhật ký – Châu bản Triều Nguyễn cho biết, bài thuốc Minh Mạng Thang gồm 22 vị thuốc. Bài thuốc này có các công dụng như tăng cường sinh lực, đại bổ khí huyết, bồi bổ thần kinh, ngăn ngừa bệnh tật, trị các chứng đau lưng mỏi gối, người gần chết uống vào có thể sống thêm nhiều ngày nữa.
Bài thuốc Minh Mạng Thang chỉ được kê cho mình vua uống, không được ai bắt chước, chính vì vậy có rất nhiều Thái y đã móc nối để đưa thuốc ra ngoài. Sau nhiều năm các giai thoại về Minh Mạng Thang vẫn được lưu truyền trong nhân gian, rất nhiều người tìm tòi để có được bài thuốc quý này để giúp thể lực sung mãn hơn.
Ngoài 2 toa thuốc quý trên, trong cuốn Châu Bản Triều Nguyễn còn để cập đến rất nhiều toa thuốc quý khác như: Nhất Dạ Ngũ Giao (1 đếm ngủ với 5 mỹ nữ sinh 4 con trai), Nhất Dạ Lục Giao Sinh Ngũ Tử (1 đêm ngủ với 6 mỹ nữ sinh 5 con trai)… cùng nhiều bài thuốc quý khác.
Nguồn: Tổng hợp
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Y DƯỢC QUANG MINH
- Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hoà, Hà Nội
- Điện thoại: 0869 111 269
- Email: DongYDuocQuangMinh@gmail.com
- Website: DongYQuangMinh.vn
