Sen – Nelumbo Nucifera, Nelumbonaceae

Mô tả cây: Cây mọc ở đầm lầy, thân hình trụ (ngó sen), hoa to màu trắng hay đỏ hồng, có nhiều nhị (tua sen) và những lá noãn rời. Quả gắn trên hình nón ngược (gương sen). Mỗi quả chứa một hạt, trong hạt có chồi mầm (tâm sen).

Phân bố, sinh thái: Cây mọc hoang hay trồng trọt. Thu hái quanh năm.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Hạt (liên nhục – Semen Nelumbinis), tâm sen (liên tâm –Plumula Nelumbinis), gương sen (ReceptaculumNelumbinis), tua nhị sen (Stamen Nelumbinis), ngó sen (Nodus Nelumbinis rhizomatis), lá sen (liên diệp – Folium Nelumbinis).

Thành phần hóa học: Hạt sen: tinh bột, chất béo, protein, calci, sắt, phosphor, acid béo, acid amin
Tâm sen: alkaloid (nuciferin, roemerin, anonain. N-nornuciferin….)
Gương sen: chất đạm, chất béo, carbohydrat
Tua nhị: tinh dầu; Lá sen: alkaloid (nuciferin, roemerin, anonain. N-nornuciferin….), flavonoid (quercetin-3-O-β-D-glucuronid, hyperosid, isoquercitrin..), vitamin C
Ngó sen: vitamin C, A, B, P, tinh bột, tanin.

Công dụng và cách dùng: Hạt sen: chữa bệnh đường ruột, di mộng tinh, hồi hộp mất ngủ, cơ thể suy nhược. Hạt sen dùng làm thực phẩm
Tâm sen: chữa sốt khát nước, huyết áp cao, mất ngủ
Gương sen: cầm máu trong băng huyết, rong huyết
Tua nhị sen: chữa băng huyết, thổ huyết
Lá sen: trị say sóng, viêm ruột, nôn ra máu, chảy máu cam.
Ngó sen: cầm máu, trị tiêu chảy…

Theo Khoa Dược – Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh