Thổ Phục Linh – Smilax Glabra, Smilacaceae

Tên khác: Khúc khắc

Tên khoa học: Smilax glabra Roxb., Smilacaceae (họ Khúc khắc).

Mô tả cây: Cây sống lâu năm, dây leo, dài 4-5m, có nhiều cành nhỏ, gầy, không hoặc có gai, thường có tua cuốn dài. Rễ củ vặn vẹo. Lá mọc so le, mang hai tua cuốn do lá kèm biến đổi; phiến lá hình trái xoan thuôn, phía dưới tròn, dài 5-13 cm, rộng 3-7 cm, chắc cứng, có 3 gân nhỏ hình cung từ gốc và nhiều gân con. Cụm hoa mọc ở nách lá. Hoa màu lục, hoa đực và hoa cái mọc riêng lẻ. Quả mọng, hình cầu, đường kính 6-7 mm, hơi 3 cạnh, có 3 hạt.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Thân rễ (Rhizoma Smilacis glabrae). Thân rễ hình trụ hơi dẹt hoặc khối dài ngắn không đều, có các chồi mọc như mấu và các cành ngắn, dài 5 – 22 cm, đường kính 2 – 7 cm. Mặt ngoài màu nâu vàng hay nâu tro, lồi lõm không phẳng, còn lại rễ nhỏ bền, cứng; đỉnh nhánh có vết sẹo chồi hình tròn.

Thành phần hóa học: Thân rễ có saponin (diosgenin), flavonoid (quercetin, kaemferol), phenylpropanoid (smiglasid A-E), stilben (piceid, resveratrol), acid phenol và nhiều tinh bột.

Công dụng và cách dùng: Giúp tiêu hoá, trị tiêu chảy.
Chữa thấp khớp, đau nhức gân xương; chữa mụn nhọt, lở ngứa, giang mai, giải độc thủy ngân, chì, dị ứng….