Thông thảo
Tên tiếng Việt: Thông thảo, Thông thoát, Mạy lầu đông (Tày), Co táng nốc (Thái).
Tên khoa học: Tetrapanax papyriferus (Hook.) C. Koch.
Họ: Araliaceae (Cuồng).
Công dụng: Lợi sữa, lợi tiểu, sốt, sưng phù (Lõi thân sắc uống). Còn chữa đái đỏ, bệnh lậu đái buốt, thuỷ thũng, tỳ lạnh, mắt mờ. Rễ chữa thuỷ thũng, bụng trướng. Hoa chữa âm nang của con trai trễ xuống.
Mô tả cây
Thông thảo là một cây nhỏ thường cao 3m có khi tới 6m. Thân cứng nhưng giòn. Giữa thân có lõi trắng xốp, cây cành già, lõi càng đặc và chắc hơn. Lá to chia thành nhiều thuỳ có khi cắt sâu, mép có răng cưa to. Cuống lá dài 30cm, đường kính 1cm có lõi mềm, phiến lá dài 30cm-90cm. Hoa màu trắng hình cầu, cụm hoa hình tán tụ thành chum. Quả dẹt gần hình cầu
Phân bố, thu hái và chế biến
- Ta mới khai thác một số cây mọc hoang dại ở những nơi ẩm thấp vùng Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang
- Có thể trồng bằng hạt hay bằng cách chia gốc. Nếu trồng bằng hạt thì mùa thu hái quả chin về phơi khô, sang xuân gieo hạt. Sau một tháng cây mọc. Một năm sau có thể đánh cây con để trồng. Có thể trồng bằng cách chia gốc: vào mùa đông, cuốc cho tơi đất xung quanh gốc, năm tới cây sẽ cho nhiều cây con, khi đã khá lớn đem đánh đi trồng chỗ khác
- Sau khi trồng 33 năm, có thể thu hoạch, cắt bỏ đầu và chia thành từng đoạn dài 50-60cm. dùng que tròn kích thước vừa bằng lõi mà đẩy lõi ra phơi nắng cho khô. Nếu gặp mưa to thì treo trong nhà, chỗ thoáng gió, không dùng thân sấy vì bị biến chất. có thể thu hoạch quanh năm.
Thành phần hoá học và tác dụng dược lý
Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu, công dụng còn ở phạm vi nhân dân.
Công dụng và liều dùng
Tính vị theo tài liệu cổ: vị ngọt nhạt, tính hàn, vào hai kinh phế và vị. Có tác dụng lợi tiểu, thanh thấp nhiệt, hạ sữa. Dùng chữa thuỷ thũng, tiểu tiện khó khăn, ít sữa.
Nhân dân dùng làm thuốc thông tiểu tiện, giảm sốt, trấn tĩnh, dùng chữa bệnh sốt khát nước, tiểu tiện khó khăn, ho.
Còn dùng làm thuốc lợi sữa.
Ngày dùng 3-6g dưới dạng thuốc sắc.
Đơn thuốc lợi sữa:
- Thông thảo 10g, cám gạo nếp 10g, hạt bông (sao vàng) 15g, nước 600ml, sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày
Chú thích:
Người ta còn dùng và cũng gọi là thông thảo, gỗ phơi khô của cây dút, Aeschynomene aspera L.Tại nước ta nhân dân còn khai thác với tên thông thảo một số loài cây thụôc họ Ngũ gia bì (Araliaceae) như Trevesia palmate (đu đủ rừng) và một số câ khác cùng họ có thân rỗng xốp.
Nguồn: Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Y DƯỢC QUANG MINH
- Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hoà, Hà Nội
- Điện thoại:0869 111 269
- Email: DongYDuocQuangMinh@gmail.com
- Website: DongYQuangMinh.vn