Nhàu – Morinda Citrifolia, Rubiaceae

Tên khác: Nhàu núi, Cây ngao, Cây mặt quỷ

Tên khoa học: Morinda citrifolia L, Rubiaceae (họ Cà phê)

Mô tả cây: Cây nhỡ cao 6-8 m, thân nhẵn, có nhiều cành. Lá xanh bóng loáng, mọc đối hình bầu dục dài 12-30 cm, rộng 6-15 cm, mép lá uốn lượn, cuống lá dài 0,5-1,2 cm; lá kèm to 0,8-1,3 cm. Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đối diện với lá thành đầu tròn hoặc dài 2-4 cm, hoa màu trắng kết thành khối và dính nhau bởi đài; tràng có ống dài 0,7-1,2 cm, có lông ở họng, 5 cánh hình mác, nhị 5, chỉ nhị ngắn, có lông, bầu 2 ô. Quả nạc gồm nhiều quả mọng nhỏ màu vàng lục nhạt, bóng dính với nhau, ăn được, hạt nhiều. Hạt có phôi nhũ.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Rễ (Radix Morindae), quả (Fructus Morindae), lá (Folium Morindae) và vỏ cây (Cortex  Morindae). Rễ hay dùng nhất dưới dạng phơi hay sấy khô.

Thành phần hóa học: Trong rễ, quả lá đều chứa anthraglycosid thuộc nhóm phẩm nhuộm (morindin, damnacanthal, alizarin….). Ngoài ra, Nhàu còn chứa các acid hữu cơ (acid caproic, acid caprylic), alkaloid (xeronine) và các hợp chất khác.

Công dụng và cách dùng: Nhàu có tác dụng nhuận tràng nhẹ nhưng kéo dài, có tính lợi tiểu nhẹ, hạ huyết áp nhẹ. Dân gian dùng trị cao huyết áp. Cao nước rễ Nhàu có tác dụng tốt với viêm khớp dạng thấp. Lá nhàu trị lỵ, tiêu chảy; lá để tươi, rửa sạch, giã nhỏ đắp làm mụn nhọt sớm mưng mủ, mau lành, chóng lên da non.