Kim Vàng – Barleria Lupulina, Acanthaceae

Tên khác: Gai kim bóng, Trâm vàng, Hoa chuông vàng.

Tên khoa học: Barleria lupulina Lindl., Acanthaceae (họ Ô rô).

Mô tả cây: Cây nhỏ, phân cành nhiều, cao khoảng 1 m. Thân có cạnh, màu nâu. Lá nguyên mọc đối, hai mặt nhẵn, gân màu vàng nhạt sau chuyển màu nâu đỏ ở lá già, 2 lá kèm ở kẽ lá biến thành gai thẳng rất nhọn. Cụm hoa đầu cành thành bông; lá bắc xếp lợp lên nhau thành hàng, thường có 18-20 hoa màu vàng, lá đài có gai, tràng có một môi 4 thùy rất đặc biệt. Quả nang có 2 hạt dẹp.

Phân bố, sinh thái: Cây mọc hoang hoặc được trồng làm cảnh, gặp khá phổ biến ở nước ta.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Lá, rễ và thân cây (Folium, Radix et Caulis Barleriae); thường dùng tươi, thu hái quanh năm.

Thành phần hóa học: Iridoid glycosid (saletpangponosid A-D, barlein, 8-O-acetylmussaenosid..), ngoài ra còn có flavonoid.

Tác dụng dược lý: Dịch chiết Kim vàng có tác dụng hạ đường huyết, kháng viêm, giảm đau.

Công dụng và cách dùng: Theo kinh nghiệm dân gian, lá và đọt non cây Kim vàng chữa rắn cắn, sâu bọ đốt, rết cắn (giã đọt non hay giã cả lá lẫn cành; vắt lấy nước uống, đắp bã vào vết cắn); chữa hen suyễn, ho, viêm họng, đau nhức răng, tê bại, nhức mỏi, bong gân, đòn ngã tổn thương, sưng đau hoặc chảy máu, thổ huyết, băng huyết…