Núc Nác – Oroxylum Indicum, Bignoniaceae

Tên khác: Nam hoàng bá, Mộc hồ điệp, Sò đo thuyền.

Tên khoa học: Oroxylum indicum (L.) Kurz., Bignoniaceae (họ Chùm ớt).

Mô tả cây: Cây nhỡ cao 7-10m, thân nhẵn ít phân nhánh, trên thân có nhiều sẹo lá, vỏ màu xám, bẻ ra có màu vàng. Lá to dài tới 1,5 m, kép lông chim lẻ 2-3 lần. Hoa màu đỏ tím to, mọc thành chùm ở đầu cành. Quả nang to, dẹp, dài tới tới 80 cm, rộng 5-7 cm. Hạt dẹt, có cánh mỏng như màng, màu trắng ngà.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Vỏ thân (Cortex Oroxyli), hạt (Mộc hồ điệp – Semen Oroxyli) thu hái khi quả già. Hạt nhỏ, nhẹ, có 1 cánh mỏng, rộng, màu trắng ngà.
Vỏ cuộn lại thành hình ống hay hình cung, dày 0,6 cm đến 1,3 cm, dài ngắn không nhất định. Mặt ngoài màu vàng nâu nhạt, nhăn nheo, có nhiều đường vân dọc. ngang. Mặt trong nhẵn, màu vàng xám hay vàng lục. Mặt bẻ ngang có lớp bần mỏng. Mô mềm vỏ lổn nhổn như có nhiều sạn, trong cùng có lớp sợi dễ tách theo chiều dọc

Thành phần hóa học: Hạt có các flavonoid (Oroxylin A, baicalein, tetuin, chrysin, wogonin…), các triterpenoid, stilben, chất béo..
Vỏ thân có các flavonoid (baicalein, chrysin, oroxylin A, baicalein 7-O-glucuronid, scutellarein, scutellarein 7-O-rutinosid…), isoflavonoid, dẫn chất naphthaquinon, sterol…
Ngoài ra, trong lá có các flavonoid, anthraquinon; quả có các flavonoid, triterpenoid, các dẫn chất phenylethanoid, cyclohexylethanoid.

Công dụng và cách dùng : Vỏ núc nác được dùng để chữa dị ứng, bệnh ngoài da, bệnh sởi và kiết lỵ.
Hạt chữa ho lâu ngày, viêm khí quản, đau dạ dày.