Sài Đất – Wedelia Chinensis, Asteraceae

Tên khác: Húng trám, Cúc nhám, Ngổ núi.

Tên khoa học: Sphagneticola calendulacea (L.) Pruski [Wedelia chinensis (Osbeck) Merr.], Asteraceae (họ Cúc).

Mô tả cây: Cây thảo, mọc bò, thân xanh nhạt, có lông cứng, ngắn. Lá gần như không cuống, mọc đối,  phiến lá nhỏ, hình trứng nhọn ở đầu, mép lá có răng cưa, nhiều lông nhám nhất là ở mặt dưới. Lá khi vò tươi có mùi thơm như trám.Cụm hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành, hoa màu vàng, tràng hình lưỡi ở phía ngoài. Quả bế. Mùa hoa quả tháng 3-5.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Toàn cây trên mặt đất (Herba Wedeliae).

Thành phần hóa học: Thành phần hoá học của Sài đất có coumarin (wedelolacton, nor-wedelolacton), flavonoid (apigenin, luteolin, quercitrin…), saponin triterpen, triterpenoid, sesquiterpen, tinh dầu, acid phenol….

Công dụng và cách dùng: Sài đất được dùng phối hợp trong các công thức điều trị, hỗ trợ gan, thanh nhiệt giải độc.

Trong dân gian, Sài đất được dùng ngoài chữa nhiễm trùng, nhọt, ghẻ, lở loét ngoài da, chữa rôm sảy (dùng dạng tươi tốt hơn dạng khô). Thường giã nát đắp lên vết thương hoặc vắt lấy nước rửa vết thương.

Ghi chú: Thường bị nhầm lẫn hoặc giả mạo bởi cây Sài lan (Tridax procumbens L. họ Cúc – Asteraceae). Tránh nhầm với loài Sphagneticola trilobata (L.) Pruski (Wedelia trilobata (L.) Hitchc) có nguồn gốc Trung và Nam Mỹ được đưa vào Việt nam gần đây gọi là Sài đất ba thuỳ.