Tắc Kè – Gekko Gekko, Gekkonidae

Tên khác: cắc kè, Đại bích hổ, Cáp giải, Cáp giới.

Tên khoa học: Gekko gekko L. Gekkonidae (họ Tắc kè).

Mô tả: Thân dài 15 – 17 cm, đuôi dài gần bằng thân. Đầu bẹp, hình 3 cạnh, mắt có con ngươi thẳng đứng. 4 chân, mỗi chân có 5 ngón tự do, có màng nối với nhau thành hình chân vịt, mặt dưới có màng mõng sờ nhám, dính. Đầu, lưng và đuôi đều có những vảy nhỏ hình tròn hoặc nhiều cạnh và có nhiều màu sắc. Đuôi bị gãy hay đứt có thể mọc lại được nhưng không thấy từng đốt một như đuôi nguyên sinh. Tránh nhầm với rồng đất có thân hình nhỏ, thon, ngắn hơn, trên lưng có hàng gai nhọn. Rồng đất nhanh nhẹn hơn tắc kè.

Phân bố: Tắc kè phân bố ở khắp mọi nơi trong nước. Còn có ở nam Trung Quốc, Bắc Ấn Độ, Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanma. Sinh thái: Tắc kè sống trong hốc đá, hốc cây ở khắp nơi có núi rừng. Còn sống trong những hốc, khe nhà cao tường. Có thể nuôi.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Dùng cả con (Cáp giới, Gekko).
Dùng tươi: nhúng tắc kè vào nước sôi, cạo vảy, bỏ đầu từ  mắt trở lên, bỏ bàn chân, bỏ nội tạng, rửa sạch.
Dùng khô: làm chết tắc kè, rửa sạch, bỏ nội tạng, dùng vải hoặc giấy bản lau khô, dùng nẹp tre căng, giữ cho thân thẳng, xuôi rồi phơi hay sấy khô.

Thành phần hóa học: Thân Tắc kè chứa 13-15% chất béo, các acid amin như acid glutamic, acid aspartic, alanin, glycin, arginin, lycin, serin, phenyl alanin, leucin, valin, prolin, histidin, treonin, cystein, đa số là những loại acid amin không thay thế được. Đuôi tắc kè có chứa nhiều chất béo (23-25%), các acid amin và 1 loại tinh thể chưa xác định, đa số là những loại không thay thế được.

Tác dụng dược lý: Tác dụng làm tăng lực, tăng sức dẻo dai, dùng làm thuốc bổ toàn thân.

Công dụng và cách dùng: Dùng để chữa hen, chữa lao phổi, chữa đau lưng, tê thấp, liệt dương, suy nhược, đái nhắt, đái són. Dùng dưới dạng: thuốc bột, rượu thuốc.