Thiên Môn Đông – Asparagus Cochinchinensis, Asparagaceae

Tên khác: Thiên môn, Thiên đông, Tút thiên nam, Dây tóc tiên.

Tên khoa học: Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr., Asparagaceae (họ Thiên môn).

Mô tả cây: Dây bụi leo, sống lâu năm dài 1–2 m. Rễ củ hình thoi mọc thành chùm; lõi củ có màu trắng ngà. Thân mang nhiều cành dài nhọn có 3 cạnh, hình lưỡi liềm biến đổi trông như lá gọi là diệp chi, còn lá thật thì rất nhỏ trông như vẩy. Hoa nhỏ màu trắng mọc ở nách lá, quả mọng khi chín có màu đỏ.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Rễ củ (Radix Asparagi) gọi là Thiên đông. Sau khi thu hái, rễ được tẩm nước cho mềm, cạo bỏ vỏ, đồ chín, rút bỏ lõi rồi phơi hoặc sấy khô.

Thành phần hóa học: Rễ củ chứa saponin steroid (, ) và các acid amin tự do (). Ngoài ra còn có flavonoid, tinh bột, đường, chất nhầy, chất khoáng.

Công dụng và cách dùng: Thiên môn đông có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, tiêu đờm, lợi tiểu, nhuận tràng. Thường dùng Thiên môn để chữa ho, viêm họng, viêm mũi, đái tháo đường (dạng thuốc sắc), chữa mụn nhọt, viêm da có mủ, rắn cắn (giã cây tươi, đắp ngoài da); còn dùng để chữa táo bón (dạng thuốc sắc).

Theo Khoa Dược – Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh