Tía Tô – Perilla Frutescens, Lamiaceae

Tên khác: Tử tô

Tên khoa học: Perilla frutescens (L.) Britt., Lamiaceae (họ Hoa môi).

Mô tả cây: Cây thảo, thân vuông có lông. Lá mọc đối chéo chữ thập, phiến lá hình trứng thuôn nhọn ở đầu, mép lá có khía răng cưa đều, mặt trên xanh lục, mặt dưới màu tía, có nhiều lông. Hoa trắng hay tím nhạt mọc thành chùm ở nách lá hay đầu cành. Toàn cây có mùi thơm.

Bộ phận dùng, thu hái và chế biến: Lá (Tô diệp, Tử tô diệp – Folium Perillae), quả (Tử tô tử – Fructus Perillae), thân (Tô ngạnh – Caulis Perillae). Thu hái lá vào tháng 3-4.

Thành phần hoá học: Lá Tía tô có các thành phần chính là tinh dầu (0,5%, chủ yếu , l-perilla alcohol, limonen), flavonoid (quercetin, luteolin, apigenin, scutellarin), acid phenol (các acid caffeic, ferulic, rosmarinic), triterpenoid (acid oleanolic, acid ursolic, acid tormentid, acid corosolic), phytosterol (β-sitosterol, stigmasterol, campesterol), vitamin E…

Công dụng và cách dùng: Lá trị cảm sốt, nôn mửa. Thân cành trị đau ngực, đầy bụng, nôn mửa khi có thai. Hạt dùng trị ho. Thường dùng dạng thuốc sắc.
Cây được sử dụng chủ yếu làm gia vị, hiện cũng dùng nhiều trong thực phẩm chức năng.

Ghi chú: Một số tài liệu cho rằng loài Tía tô sử dụng làm thuốc ở Việt nam và Trung quốc là Perilla frutescens var. crispa (Thunb.) H.Deane.